ElbasaniPlus Lajmet më të fundit nga Elbasani dhe jo vetëm.
Një diamant 137 karatësh, i njohur si “Diamanti Fiorentin”, i cili kishte qenë dikur në pronësi të dinastisë së Habsburgëve, është gjetur në një kasafortë banke në Kanada, pas më shumë se një shekulli spekulimesh dhe teorish mbi zhdukjen e tij.
Zbulimi i këtij thesari të çmuar ka tronditur botën e arteve dhe historiografisë, pasi diamantet e kësaj madhësie dhe historie janë të rralla dhe të pakrahasueshme.
Për dekada me radhë, ky diamant legjendar ishte konsideruar i humbur, i vjedhur ose i shkatërruar, por tani është gjetur, duke ofruar një pasuri të jashtëzakonshme të dinastisë Habsburg dhe historisë evropiane.
Diamanti Fiorentin ka një histori të pasur që daton që nga fundi i Luftës së Parë Botërore. Në vitin 1918, pas rënies së monarkisë së Charles I të Austrisë, dinastia Habsburg u detyrua të ikte nga vendi. Në kulmin e pushtetit të saj, Habsburgët ishin një nga dinastitë më të fuqishme dhe të pasura të Evropës.
Për të ruajtur pasurinë e tyre, monarku Charles I e dërgoi diamantët dhe xhevahiret më të çmuara të familjes në Zvicër, në një përpjekje për t’i mbrojtur gjatë periudhës turbulente që pasoi luftën dhe ngjarjeve politike që çuan në rënien e monarkisë.
Pas vdekjes së Charles I në vitin 1922, bashkëshortja e tij, Zita e Bourbon-Parma, dhe fëmijët e saj u larguan nga Austria. Ata u shpërngulën më pas në Spanjë dhe Belgjikë, dhe kur nazistët pushtuan Austrinë në vitin 1938, Otto von Habsburg, djali i madh i Charles I, u shpall armik i shtetit dhe u detyrua të ikte në SHBA. Pas kësaj, Zita dhe familja e saj e vogël arritën në Kanada me ndihmën e miqve amerikanë, ku u vendosën në Kebek.
Për shumë vite, u mendua se pasuritë e familjes Habsburg, përfshirë diamantët dhe bizhuteritë e tjera, ishin humbur përfundimisht. Sipas anëtarëve të familjes, Zita e mbante diamantët në një valixhe të vogël kartoni gjatë ikjes së saj nga Evropa. Por, pas mbërritjes në Kanada, dhe me sigurinë e jetës së rinovuar, valixhja e vogël u ruajt në një kasafortë banke të Montrealit, ku mbeti e paprekur për dekada me radhë.
Përgjatë viteve, asnjë nuk dinte për fatin e diamantit, dhe spekulimet mbi mundësinë e humbjes ose vjedhjes së tij ishin të shumta. Por tani, pas një periudhe të gjatë kërkimesh dhe hetimesh, familia Habsburg ka zbuluar se diamanti është ruajtur në kasafortën bankare që nga Lufta e Dytë Botërore.
Karl von Habsburg-Lothringen, një nga pasardhësit e Charles I, ka ndarë emocionet e tij për gjetjen e diamantit, duke thënë se “gjyshja ime ndihej shumë e sigurt. Më në fund mundi të merrte frymë”. Ai ka treguar se valixhja që përmbante thesaret e familjes, duke përfshirë diamantët, u vendos në kasafortë, dhe aty mbeti e paprekur gjatë gjithë këtyre viteve.
“Supozimi im është që, në atë fazë, valixhja e vogël shkoi në një kasafortë banke, dhe kaq ishte. Dhe në atë kasafortë banke, thjesht qëndroi”, shtoi Karl von Habsburg-Lothringen.
Diamanti Fiorentin është një nga xhevahiret më të njohura dhe më të çmuara të Evropës. Ai është i njohur për madhësinë e tij të jashtëzakonshme dhe për shkëlqimin e pafund. Në periudhën e sundimit të dinastisë Habsburg, diamanti ishte simbol i pasurisë dhe fuqisë, dhe kaloi nga duar të njohura dhe të respektuara në historinë evropiane. Kjo pasuri ka një rëndësi të jashtëzakonshme për studiuesit dhe koleksionistët, pasi tregon lidhjet e ngushta midis monarkisë dhe pasurisë kulturore që i përkiste periudhës së Rilindjes dhe pas saj.
Gjetja e diamantit Fiorentin, pas më shumë se një shekulli, është një ngjarje e jashtëzakonshme që ka tronditur botën e artit dhe të historisë. Ky diamant jo vetëm që pasqyron pasurinë dhe lavdinë e dinastisë Habsburg, por është gjithashtu një dëshmi e periudhës së turbullt që kaloi Evropa në shekullin e 20-të. Ky zbulim mund të sjellë një valë të re hulumtimesh dhe studimesh historike, duke i dhënë mundësi koleksionistëve dhe ekspertëve të arteve të vlerësojnë këtë pasuri të çmuar në një kontekst më të gjerë.
