Nga emigrant në Itali, në doktor shkencash në Gjermani: Historia frymëzuese e Kevin Matos, shqiptarit që po shkëlqen në informatikën kuantike

Historia e Kevin Matos fillon me një akt të guximshëm: prindërit e tij, si mijëra shqiptarë të tjerë, u larguan nga Shqipëria drejt Italisë shumë vite më parë, në kërkim të një jete më të mirë. Pas mundit dhe përkushtimit të tyre, Kevin arriti të ndjekë studimet e larta në Politecnico di Milano, ku përfundoi masterin në Inxhinieri Kompjuterike dhe Shkenca Kompjuterike midis viteve 2018-2020, me një tezë mbi zhvillimin molekular. Kjo ishte hapi i parë drejt një karriere globale në teknologjitë e avancuara.

Sot, Kevini punon si Inxhinier i Librarive të Kompjuterikës Kuantike në NVIDIA, një nga kompanitë lider botërore të teknologjisë, ku zhvillon softuer për zgjidhjen e problemeve në kompjuterat kuantikë dhe përmirësimin e korrigjimit të gabimeve. Ai është një nga pak shqiptarët që kanë arritur në këtë nivel, duke kontribuar në zhvillimin e teknologjive që po ndryshojnë botën.

Arritje akademike dhe ndërkombëtare

Kevin Mato sapo ka mbrojtur doktoraturën në kompjuterikën kuantike të përzier-dimensionale (mixed-dimensional quantum computing) në Universitetin Teknik të Mynihut (TUM), një nga institucionet më prestigjioze në botë, më 3 nëntor 2025. Punimi i tij fokusohet në integrimin e qubits dhe qudits, duke zhvilluar mjete open-source si MQT Qudits, pjesë e Munich Quantum Toolkit. Ky projekt është mbështetur nga iniciativa si NeQST, Munich Quantum Valley dhe Këshilli Europian i Kërkimit (ERC).

Karriera e tij është e mbushur me prezantime dhe vlerësime ndërkombëtare:

Prezantime globale: Ka prezantuar punimet e tij në konferenca të rëndësishme, duke përfshirë ASP-DAC në Japoni (2023), ku diskutoi kompilimin e portave entangling për sisteme kuantike me dimensione të larta; në Evropë si IEEE Quantum Week; dhe në SHBA, si në Design Automation Conference (DAC) dhe GPU Technology Conference (GTC) të NVIDIA-së.

Vlerësime ndërkombëtare: Në korrik 2024, fitoi Çmimin për Posterin më të Mirë në Shkollën Verore të Shkencës së Informacionit Kuantik në Laboratorin Kombëtar të Oak Ridge (ORNL) në SHBA, për prezantimin e MQT Qudits. Në qershor 2024, mori një grant nga Unitary Fund, duke u njohur si një nga projektet më premtuese të softuerit kuantik. Projekti MQT Qudits është përfshirë edhe në Radarën e Inovacionit të Komisionit Europian, si pjesë e projekteve të financuara nga BE-ja.

Këto arritje dëshmojnë jo vetëm inteligjencën dhe punën e palodhur të Kevin, por edhe kontributin e tij në avancimin e shkencës kuantike.

Një shembull frymëzues për shqiptarët