Lija e majmunit po përhapet nëpër botë, rikthehen maskat dhe karantina, ja si transmetohet virusi

Shqetësim global ka shpërthyer orët e fundit në lidhje me linë e majmunëve, alarm që prek drejtpërdrejt vendin tonë, sidomos pas shfaqjes së rastit të parë në fqinjin Greqi, ndërsa në Shqipëri, autoritetet nuk po flasin ende.

Frika se lia mund të përhapet me shpejtësi si dikur që ka qenë vrastare masive, ka nxitur disa shtete që të rikthejnë karantinën dhe përdorimin e maskave që sapo ishin hequr, raporton noa.al duke cituar AP.

Sipas shkencëtarëve, ndonëse lija nuk është aq vdekjeprurëse sa koronavirusi, nuk përjashtohet mundësia që të kthehet në një sëmundje pandemike dhe me gjithë pasojat që sjell një pandemi.

Shqetësimi kryesor është se kemi të bëjmë me një mutacion të virusit të lisë tek majmunët që infekton njerëzit përmes rrugëve të frymëmarrjes. Dyshimet janë se lia e shfaqur fillimisht te majmuni, tani që ka infektuar dhjetëra njerëz nëpër botë, gjen terren për hapjeje, pasi ka shumë asimptomatikë.

Mjekja pulmonoloe, Panagi Galiatsato, tha sot se “ne pyesim veten pse po përhapet përnjëherë duke pasur kaq shumë raste në një hapësirë ??kaq të shkurtër kohore në Evropë dhe SHBA.

“Përhapja e shpejtë e këtij virusi në mbarë botën na bën të besojmë se mund të jetë një mutacion në virusin e lisë së majmunit,” tha mjekja.

Organizata Botërore e Shëndetësisë njoftoi se është në gatishmëri të lartë pasi pret që të zbulohen edhe raste të tjera të lisë. Ajo tha se po shtrin mbikëqyrjen në vendet ku sëmundja nuk është endemike.

Deri tani janë 110 raste të konfirmuara dhe 91 të tjera në proces testimi në mbi 12 vende të botës. Kjo do të thotë se numri real i rasteve të infektimit është shumë më i lartë se numri i rasteve të diagnostikuara apo të dyshuara. Në spitale gjenden në situatë serioze 11 persona.

Rasti i parë u identifikuan në Angli më 6 maj 2022. Një person kishte shkuar në Nigeri më 29 prill dhe ishte kthyer më 4 maj.

“Informacioni i disponueshëm tregon se transmetimi nga njeriu te njeriu ndodh kur ka kontakt të ngushtë me njerëz të infektuar asimptomatikë,” tha OBSH në një deklaratë.

Belgjika u bë vendi i parë që vendosi një karantinë të detyrueshme 21-ditore. Të infektuarit me virusin, tashmë do të duhet të izolohen për tre javë, siç njoftojnë autoritetet shëndetësore belge, pas regjistrimit të tre rasteve në vend.

Rastet, janë të lidhura me një festival në qytetin port të Antwerpen.

Sakaq zyrtarët shëndetësorë të Nju Jorkut u alarmuan pas rastit të parë të lisë, dhe lëshuan rekomandime që njerëzit të mbajnë maska ????në ambiente të mbyllura. Kërkesa vjen vetëm pak kohë pasi banorët filluan të kthehen në normalitet.

“Maskat mund të mbrojnë kundër lisë së majmunëve, si dhe viruseve të tjera që qarkullojnë në Nju Jork, si COVID-19 ndaj rekomandojmë maska ??në ambientet e brendshme publike.

Si një masë paraprake, çdo njujorkez që zhvillon sëmundje të ngjashme me gripin me nyjet limfatike të fryra dhe skuqje në fytyrë dhe trup duhet të kontaktojë ofruesin e kujdesit shëndetësor”, tha Departamenti i Shëndetësisë në Nju Jork në një deklaratë.

Kambana e Bidenit

Presidenti amerikan Joe Biden, lëshoi dhe ai alarm për linë e majmunëve, duke theksuar se kjo është diçka për të cilën “të gjithë duhet të shqetësohen”.

Presidenti amerikan, duke folur me gazetarët në një bazë ajrore në Korenë e Jugut, përpara se të nisej me Air Force One për në Japoni, tha se zyrtarët e shëndetësisë amerikane po shqyrtojnë trajtimet dhe vaksinat e mundshme. “Kjo është diçka për të cilën të gjithë duhet të shqetësohen,” tha ai.

“Ne po punojmë shumë për të kuptuar se çfarë të bëjmë dhe çfarë vaksine, nëse ka, mund të jetë e disponueshme për të,” shtoi Biden.

Alarm edhe në Greqi

Alarmi ka rënë që prej ditës së shtunë në shërbimet shëndetësore të vendit fqinjë, pas shfaqjes së rastit të parë të dyshuar të lisë tek majmunët.

Bëhet fjalë për një 29-vjeçar britanik, i cili u transportua sot në agim me C-130 nga Cefalonia, për t’u kuruar në një repart special në spitalin e Atikës.

Zyrtarët shëndetësorë në Athinë thanë se shunë shpejt “do të kemi shumë raste të tjera me linë e majmunit dhe krahas të infektuarve me shenja të sëmundjes, ka edhe shumë pacientë asimptomatikë”.

Zyrtarët shëndetësorë grekë thonë se nuk ka pse të ketë panik. Sipas tyre lia e majmunit është qartësisht më pak ngjitëse se koronavirusi pasi kërkon kontakt shumë të ngushtë, nuk është një virus veçanërisht vdekjeprurës dhe ka ilaçe antivirale që janë efektive në këtë rast.

Si transmetohet virusi

Periudha e inkubacionit është zakonisht 5-21 ditë dhe virusi transmetohet midis njerëzve përmes sistemit të frymëmarrjes me anë të thithjes së pikave të mëdha. Infektimi vjen edhe përmes kontaktit me lezione të sëmura të lëkurës ose materiale të kontaminuara (p.sh. peshqirë të përdorur nga një pacient).

Sëmundja manifestohet me temperaturë, dhimbje koke, mialgji, limfadenopati dhe skuqje, e cila zakonisht fillon nga koka dhe shtrihet deri në mes të trupit duke përfshirë edhe duart.

Shenjat ndonjëherë ngatërrohen me ato të lisë së dhenve. Sëmundja zakonisht zgjat 2-4 javë dhe në shumicën e rasteve është vetëkurim në kushte shtëpie.

Diagnoza nxirret nga: izolimi i virusit në kulturë, zbulimi i ADN-së së virusit me test PCR në një ekzemplar klinik ose zbulimi i pranisë së virusit ortopoks në inde me metoda imunohistokimike.